نخ چله (تار)

بخشی از خواص و کیفیت فرش ماشینی به ویژگی های نخ چله آن بستگی دارد. نخ چله با توجه به نقش و کارکردش در داخل ساختمان بافت فرش ماشینی، شباهت بسیار زیادی به نخ چله فرش دستباف دارد. از دیرباز، نخ چله فرش ماشینی، از نوع پنبه ای و بعد از آن پنبه/پلی استر بوده است. لیکن در سال های اخیر، تنوع بسیار بالایی در انواع نخ چله فرش ماشینی به وجود آمده است که بخشی از آن به دلیل نوسانات و محدودیت های تحمیلی بازار و بخشی به دلیل تغییرات و پیشرفت های به وجود آمده در ماشین آلات مدرن بافندگی فرش ماشینی بوده است. در یک نگاه کلی، نخ چله فرش ماشینی را می توان به دو دسته نخ چله ریسیده شده   و نخ چله فیلامنتی تقسیم کرد.

فرش ماشینی, کتاب فرش ماشینی, منصور دیاری بیدگلی, نخ تار فرش, نخ چله ریسیده شده, نخ چله فرش, نخ چله فیلامنتی, نخ فیلامنت فرش سجاده محراب نقش کاشان

نخ چله ریسیده شده

قدیمی ترین نخ چله ریسیده شده مورد مصرف در صنعت فرش ماشینی، نخ ۱۰۰% پنبه ای نمره ۲۰ انگلیسی چند لا بوده است که به نظر می رسد به تقلید از نخ چله فرش دستباف بدین گونه انتخاب شده است  ۳۵% از وزن نخ چله متداول فرش ماشینی را الیاف پنبه و ۶۵ % پلی استر تشکیل می داد. لیکن این نسبت در سال های اخیر دچار نوساناتی شده است. در برخی مواقع با گران شدن مقطعی قیمت الیاف پنبه و یا سایر محدودیت های حاکم بر بازار پنبه، از سهم الیاف پنبه در نخ چله فرش ماشینی کاسته شده، به میزان پلی استر آن افزوده شده است.
در حال حاضر، نخ چله متداول برای بافت انواع فرش های ماشینی با شانه های مختلف، متفاوت است.
با افزایش تراکم شانه، به دلیل کمتر شدن فاصله بین دندانه های شانه ماشین بافندگی، به چله ای ظریف تر نیاز می باشد.

نخ چله فیلامنتی

امروزه، در مقابل نخ های چله ریسیده شده سنتی و متداول، نخ های فیلامنتی بخشی از بازار نخ های چله فرش ماشینی را به خود اختصاص داده اند. دلایل اصلی ورود نخ های فیلامنتی به کارگاه های چله پیچی و کارخانجات فرش ماشینی عبارتند از:

– مشکلات تهیه الیاف پنبه مناسب
– نوسانات مکرر کیفیت نخ های پنبه/پلی استر ریسیده شده در کارخانجات ریسندگی کشور
– نوسانات شدید حاکم بر قیمت پنبه در بازار داخلی ناشی از تلاطم در سیاست های صادراتی و وارداتی کشور
– افزایش تعداد کارخانجات فرش ماشینی در دهه ۸۰ شمسی و در نتیجه افزایش شدید تقاضا برای نخ چله
– ارزان و در دسترس بودن مواد اولیه کارخانجات تولید نخ های فیلامنتی پلی پروپیلن و پلی استر
– ظرفیت مازاد صنعت نساجی در بخش تولید نخ های فیلامنتی پلی پروپیلن و پلی استر
– ارزان تر بودن نخ فیلامنتی در مقایسه با نخ ریسیده شده

فرش ماشینی, کتاب فرش ماشینی, منصور دیاری بیدگلی, نخ تار فرش, نخ چله ریسیده شده, نخ چله فرش, نخ چله فیلامنتی, نخ فیلامنت فرش سجاده محراب نقش کاشان

نخ چله در گذشته

پیش از این، کارخانجاتی که فرش ماشینی سبک وزن با شانه یا تراکم پایین (۳۵۰ شانه) تولید می کردند، نخ چله فیلامنتی را صرفاً به عنوان نخ چله شل باف مورد استفاده قرار دادند، تا هم مقرون به صرفه باشد و هم کاهش راندمان تولید رخ ندهد. هرچند بعدها برخی کارخانجات تولید کننده فرش های با تراکم و کیفیت بسیار پایین، از هر دو چله شل باف و سفت باف فیلامنتی استفاده نمودند.

فرش ماشینی, کتاب فرش ماشینی, منصور دیاری بیدگلی, نخ تار فرش, نخ چله ریسیده شده, نخ چله فرش, نخ چله فیلامنتی, نخ فیلامنت فرش سجاده محراب نقش کاشان

نخ چله؛ هم اکنون

در اواخر دهه ۸۰ (حدوداً سال ۱۳۸۷) نخ فیلامنتی پلی استر به عنوان نخ خاب جدید وارد صنعت فرش ماشینی ایران شد. نخ فیلامنت پلی استر، دارای استحکام بالاتری نسبت به نخ هم نمره پلی پروپیلن بوده، در عین حال به دلیل چگالی بالاتر، دارای وزنی ۵/۱ برابر سنگین تر از پلی پروپیلن است.
در حال حاضر، علاوه بر کارخانجات تولید فرش ماشینی رویه به رویه ، تولید کنندگان گلیم های ماشینی نیز از نخ چله پلی استر فیلامنتی به وفور استفاده می نمایند. از طرفی، تعدادی از تولید کنندگان فرش ماشینی به ویژه کارخانجات تولید کننده، فرش پلی استر (خاب پلی استر)، در تمام چله فرش اعم از شل باف و سفت باف از نخ پلی استر فیلامنتی استفاده می کنند.

منبع: دیاری بیدگلی، منصور: فرش ماشینی (تاریخچه، ساختار، مواد اولیه، روش تولید)، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان، کاشان: 1395

 

بخش‌های دیگر این کتاب را در لینک‌های زیر بخوانید: بخش اول:مقدمه ای بر کفپوش‌های نساجی،  بخش دوم: ساختار کلی فرش (لایه خاب و لایه زمینه)، بخش سوم: اجزای تشکیل دهنده لایه زمینه: تار و پود بخش چهارم: نخ خاب: ساختار لایه سطحی فرش بخش پنجم: انواع تراکم در فرش ماشینی بخش ششم: الیاف مصرفی در فرش ماشینی ، بخش هفتم: روش‌های تولید نخ (ریسندگی)

اگر قصد خرید سجاده فرش دارید، همین حالا بدون واسطه با ما تماس بگیرید!

03154751365

09133617256

 09133899519

محراب نقش، نقش معنویت و آرامش